Podstawy każdej komunikacji w języku obcym – jak się kulturalnie przywitać, przedstawić nieznajomym i właściwie pożegnać? Sprawdź, jak należy to robić po portugalsku.

Powitanie

Witać w portugalskim można się na kilka sposobów. Do osób, które dobrze są Ci znane albo w sytuacjach nieformalnych wystarczy powiedzieć:

  • Olá! [wymowa: ola] – Cześć!
  • Mniej spotykane jest Viva! [wiwa] – także oznaczające cześć.

Na bardziej formalne powitania, które są także mile widziane w codziennej komunikacji z osobami mniej lub wcale nieznanymi, na ulicy, w sklepach, kawiarniach itd., wykorzystuje się kilka wyrażeń, zależnie od pory dnia:

  • Bom dia! [bom dija] – Dzień dobry mówione do południa,
  • Boa tarde! [boa tarde] – Dzień dobry mówione po południu, dosłownie znaczące dobrego popołudnia,
  • Boa noite! [boa noite] – dosłownie dobrej nocy, ale wykorzystywane też na powitanie w godzinach wieczornych.
Olá!

Warto zauważyć na podstawie tych kilku wyrażeń pewną różnicę – w przypadku ‘dia’ używamy słówka ‘bom’, a do ‘tarde’ i ‘noite’ – ‘boa’. Dlaczego, skoro oba znaczą to samo? ‘Boa’ to dobra, a ‘bom’ to dobry. W portugalskim przymiotniki są odmienne przez rodzaje i liczby oraz dopasowane pod tym względem do rzeczownika. Ponieważ ‘dia’, czyli dzień jest rzeczownikiem rodzaju męskiego (mimo iż dla zmyłki wygląda na żeński, bo kończy się na ‘a’ – to jeden z nielicznych wyjątków), to przyjmuje formę ‘bom’, czyli dobry. Zaś ‘tarde’, czyli popołudnie i ‘noite’ – noc są rodzaju żeńskiego, stąd ‘boa’ – dobra.

Inną formą na powitanie wykorzystywaną przy przywitaniu gości jest:

  • Bem-vindo! [bejm windu] – Witaj/witajcie!

Zagajanie rozmowy

Co najlepiej wtrącić po powitaniu? Portugalczycy zwyczajowo pytają rozmówcę, to jak się ma, czyli używają wyrażeń:

  • Tudo bem? [tudu bejm] – Wszystko dobrze?
  • Como estás? [komu sztasz] – Jak się masz? (do osób znanych, nieformalna forma)
  • Como está? [komu szta] – Jak się Pan/Pani ma? (do osób mniej znanych lub obcych, formalna forma)

Typowa odpowiedź na takie zapytanie brzmi:

  • Bem, obrigado/a [bejm, obrigadu/a] – Dobrze, dziękuję. Obrigado będzie użyte przez mężczyzn, zaś obrigada mówią kobiety.

Przedstawianie się

Jak się przedstawić po portugalsku? Kiedy padnie pytanie:

  • Como se chama? [komu se szama] – Jak się Pan/Pani nazywa?

Albo:

  • Como te chamas? [komu te szamasz] – Jak się nazywasz?

To odpowiada się przez wyrażenie:

  • Chamo-me…[szamo-me] – Nazywam się…

Albo:

  • (Eu) sou…[eu sou] – (Ja) jestem…

Ewentualnie można powiedzieć:

  • O meu nome é…[u meu nome e] – Moje imię to…

Pierwsza forma jest najczęściej spotykana i wykorzystuje czasownik użyty także w pytaniu, czyli ‘chamar-se’ – nazywać się. To regularny czasownik pierwszej grupy. W drugim wyrażeniu użyto czasownika ‘ser’, czyli ‘być’ odpowiednio odmienionego w 1. osobie liczby pojedynczej. Ser jest nieregularny. Także w wyrażeniu trzecim pojawia się ‘ser’, ale w 3. osobie liczby pojedynczej, gdyż mamy tu „moje imię”. 

Aby dowiedzieć się jak, nazywa się rozmówca, wystarczy wtrącić:

  • E tu? [i tu]– A Ty?

Albo

  • E você? [i wose] – A Pan/Pani?

Można też dodać:

  • Muito prazer [mujtu prazer] – Miło mi poznać.
Lisboa

Pytanie o pochodzenie, miejsce zamieszkania czy profesję

Przy przedstawianiu często padają też pytania o podstawowe kwestie, takie jak pochodzenie, miejsce zamieszkania czy zawód. W języku portugalskim będzie to brzmiało następująco:

  • Narodowość:

Pytania:

De onde é? [de onde e] – Skąd jest Pan/Pani? lub

De onde és? [de onde esz] – Skąd jesteś?

Ewentualnie:

Qual é a tua/sua nacionalidade? [kłal e a tua/sua nasjonalidade] – Jaka jest Twoja/Pańska narodowość?

Odpowiedzi:

Sou da Polonia [sou da polonia] – Jestem z Polski, lub

Sou polaco/polaca [sou polako/polaka] – Jestem Polakiem/Polką.

  • Miejsce zamieszkania:

Pytania:

Onde você mora? [onde wose mora] – Gdzie Pan/Pani mieszka? lub

Onde moras? [onde morasz] – Gdzie mieszkasz?

Odpowiedzi:

Moro em…[moru ejm] – Mieszkam w…

(Czasownik morar jest pierwszej grupy, regularny)

  • Profesja:

Pytania:

Qual é a sua/tua profissão? – [kłal e a sua/tua profissão] – Jaki jest twój zawód? lub

O que você faz? [u ke wose fasz] – Co Pan/Pani robi? albo

O que fazes? [u ke fazesz] – Co robisz?

(Czasownik ‘fazer’ jest nieregularny, choć czasem zachowuje się jak czasownik drugiej grupy)

Odpowiedzi:

(Eu) sou…[eu sou] – Jestem…

Pożegnanie

Na pożegnanie Portugalczycy także mają kilka opcji:

  • Até amanhã! [ate amania] – Do jutra!
  • Até logo! [ate logu] – Na razie! Do zobaczenia!
  • Até mais! [ate maisz] – Na razie! 
  • Até breve! [ate brewe] – Do zobaczenia wkrótce! (używane w przypadku, gdy wiadomo, że niedługo się zobaczymy ponownie),
  • Adeus! [adeusz] – Żegnaj!, Do zobaczenia!
  • Tchau! [czału] – Żegnaj! Do zobaczenia! (odmiana brazylijska, ale używane też w Portugalii)
  • Boa viagem! [boa wiażem] – Miłej podróży!

Bardzo popularnym wyrażeniem w portugalskim, często używanym na koniec rozmowy, podczas której padły deklaracje spotkania czy dogadywało się szczegóły wspólnego wyjazdu, wyjścia etc., jest:

Estamos combinados! [sztamusz kombinadusz] – Jesteśmy umówieni! 

Występuje też czasem w wersji bezosobowej jako: Está combinado!

Autor: Urszula Poszumska